U WIRA THU : 3.11.2013 ရက္စြဲပါ အတြဲ(၁) အမွတ္ (၄၅) မြန္းတည့္ေနဂ်ာနယ္ ေဆာင္းပါးကုိ ဖတ္ၾကည့္လုိက္ပါ။

 

3.11.2013 ရက္စြဲပါ အတြဲ(၁) အမွတ္ (၄၅) မြန္းတည့္ေနဂ်ာနယ္ ေဆာင္းပါးကုိ ဖတ္ၾကည့္လုိက္ပါ။

L.A TIMES သတင္းေထာက္ Kate Linthicum ရဲ႕ ဘာသာျပန္ေဆာင္းပါးပါ။

Ms.Kate ကုိလည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

မြန္းတည့္ေနကုိလည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

ဝီရသူဆုိတာ တစ္ကမၻာလုံးကုိ အန္တုေနတဲ့ တစ္ေယာက္တည္းေသာ ေတာ္လွန္ေရးသမားဆုိတာ ေပၚလြင္ ထင္ရွားေစခဲ့တဲ့ ေက်းဇူးေၾကာင့္ ေက်းဇူးတင္ရျခင္းပါ။

Newyork TIME ႏွင့္ မေသေသးလုိ႔ L.A TIME က ထပ္မံ လုပ္ႀကံျခင္းပါပဲ။

အၾကမ္းဖက္လုိ႔ပဲ ေျပာေျပာ၊ အစြန္းေရာက္သမားလုိ႔ပဲ ဆုိဆုိ၊ အျမင္က်ဥ္းသူလုိ႔ပဲ စြဲစြဲ၊ ေထာင္ထြက္လုိ႔ပဲ မွတ္မွတ္၊ တူညီတာတစ္ခုကေတာ့ ဝီရသူရဲ႕ ဥပဓိဟာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအသြင္ေဆာင္တဲ့အေၾကာင္း အသိအမွတ္ ျပဳသြားၾကလုိ႔ပါပဲ။ ဟန္နာဘိခ်္က “ေက်ာက္ဆင္းတုလုိ ျငိမ္းခ်မ္းတယ္” တဲ့။ မစၥက္ကိတ္က “ရုံထားတဲ့ သကၤန္းႏွင့္ လုိက္ဖက္ညီစြာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအသြင္ ရွိေနပါ” သတဲ့။

ဝီရသူဟာ အမုန္းတရားႏွင့္ အလုပ္မလုပ္တတ္ဘူးဆုိတာ…………

ဝီရသူရင္ထဲမွာ ေမတၱာတရားေတြ ျပည့္လွ်ံေနတယ္ဆုိတာ…………

ဝီရသူဆုိတာ လူမ်ဳိးဘာသာ ခြဲျခားသူမဟုတ္ အဓမၼကုိ တြန္းလွန္ေနတဲ့ ဓမၼဝါဒီဆုိတာ ကမၻာၾကီး သိလာတဲ့ တစ္ေန႔ သူတုိ႔တေတြအားလုံး ငေပါၾကီးျဖစ္သြားၾကမွာပါ။

အငုိသန္တဲ့လူေတြ အမွန္ျမင္ၾကပါမွ အတၱမဆန္ၾကပါမွ ကမၻာၾကီး ျငိမ္းခ်မ္းေရးရမွာပါ။

ဝီရသူဆုိတာ မ်က္ရည္မပါတဲ့ ငုိျခင္းသည္မဟုတ္ဘူးဆုိတာ ကမၻာၾကီး သိလာမည့္ေန႔ကုိ ေစာင့္ႀကဳိေန ၾကေစခ်င္ပါတယ္။

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^

“ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ေရး ျပန္လည္ျပဳလုပ္ရမည့္ လူမႈအသုိင္းအဝုိင္း”

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^

ျမန္မာႏုိင္ငံ ရခုိင္ျပည္နယ္ သျပဳခ်ဳိင္ေက်းရြာ၌ ဦးအဗၺဒူစမတ္က မ်က္စိတစ္ဆုံး ျမစိမ္းေရာင္စပါးကြင္းေတြထဲမွာ တစ္ဘဝလုံး နစ္ျမွဳပ္ခဲ့သူပါ။ အသက္ ၉၀ ေက်ာ္ အဘုိးအုိဟာ တုတ္ေထာက္လမ္းေလွ်ာက္ရတဲ့ အေျခအေန မ်ဳိးပါ။ တစ္ရက္မွာေတာ့ သူေနထုိင္ရာ ေက်းရြာကုိ မီးတုတ္ေတြကုိင္ေဆာင္လာတဲ့ လူတစ္စု စီးနင္းဝင္ေရာက္ ခဲ့ပါတယ္။ ဗုဒၶသာသနာ့အလံမေထာင္ထားတဲ့ မြတ္စလင္အိမ္ေျခတစ္ရာေက်ာ္ကုိေရြးျပီး မီးၿမွဳိက္ၾကတာေပါ့။ အဘုိးအုိရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္းေတြက ရြာဗလီထဲ ေျပးဝင္ပုန္းခုိခဲ့ၾကေပမယ့္လည္း အဘုိးအုိခမ်ာ သူတုိ႔ေလာက္ မစြမ္းသာခဲ့ပါဘူး။ အသက္ရွင္က်န္ခဲ့တဲ့ သူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ထြက္ဆုိခ်က္အရ အၾကမ္းဖက္ လူသတ္သမား တစ္ေယာက္က အဘုိးအုိရဲ႕ ေနာက္ေစ့ကုိ ဓားမနဲ႔ လႊဲခုတ္သတ္လုိက္တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း လူမ်ားစုဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြက လူနည္းစုမြတ္စလင္ေတြကုိ အၾကိမ္ၾကိမ္ ဦးတည္တုိက္ခုိက္ ခဲ့ရာ ယခု သံတြဲအၾကမ္းဖက္မႈမွာ လတ္တေလာ ေနာက္ဆုံးအၾကိမ္ျဖစ္ပါသည္။ အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ မြတ္စလင္အမ်ားစု တုိက္ခုိက္သတ္ျဖတ္ခံရပါသည္။ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေဟာင္း သမၼတဦးသိန္းစိန္က အထီးက်န္ ကမၻာ့အပယ္ခံ ႏုိင္ငံအေျခအေနမွ ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းဘက္ ဦးတည္ခဲ့သည့္အတြက္ ကမၻာတစ္ဝန္း အံ့အားသင့္စရာ ျဖစ္လာရသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဤ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားက ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ဦးတည္ကူးေျပာင္းေရး အတြက္ သမၼတၾကီး၏ ႀကဳိးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကုိ ေခ်ာက္ခ်ားေနသည့္ အရိပ္မည္းမ်ားသဖြယ္ ျဖစ္လာရေပ ျပီ။

၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏုိဘယ္ဆုရွင္ႏွင့္ အာဏာဆန္႔က်င္ေရး ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္အား ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ်ထားမႈမွ လြတ္ျငိမ္းခြင့္ေပးခဲ့ျပီး ႏုိင္ငံေရးပါဝင္ခြင့္ေပးခဲ့သည့္အတြက္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ဦးတည္ကူးေျပာင္းေရးမွာ အေကာင္းျမင္ခံလာရကာ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးစာမ်က္ႏွာသစ္ ဖြင့္ႏုိင္ ခဲ့သည္။

လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး တင္းမာမႈမ်ား ယွဥ္ၿပဳိင္အႏုိင္ပုိင္းေနမႈမ်ားျဖင့္ သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္ အေျခအေန မျငိမ္မ သက္ ျဖစ္ေနခဲ့ရေသာ ယခင္ဘားမားေခၚ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ယခု တစ္ဖန္ျပန္လည္ျဖစ္ပြားေနေသာ အၾကမ္းဖက္ မႈ ျဖစ္စဥ္မ်ားသည္ လုံၿခဳံေရးရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ား၏ တာဝန္ပ်က္ကြက္မႈေၾကာင့္ဟု အခ်ဳိ႕က ထင္ျမင္သုံးသပ္ ၾကသည္။

အစၥလာမ္ဘာသာ လႊမ္းမုိးသြားမည္ကုိ စုိးေၾကာက္ေန၍ တုိင္းျပည္ကုိ ကာကြယ္ေပးရန္ဟု အေၾကာင္းျပ ေျပာဆုိေနၾကေသာ မ်ုိးခ်စ္ဘုန္းေတာ္ၾကီးအဖြဲ႕ တစ္ဖြဲ႕ႏွင့္ မြတ္စလင္မ်ားကုိ အႏၲရာယ္ဟု ထင္ျမင္ယူဆထား ေသာ ဗုဒၶဘာသာႏုိင္ငံေရးပါတီတစ္ခုတုိ႔က ပူးတြဲေပါင္းစပ္ကာ မြတ္စလင္မုန္းတီးေရး လႈံ႔ေဆာ္အၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္လာၾကသည္။

ကုလ၊ အေမရိကန္ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕မ်ားက ျမန္မာအစုိးရအား အဆုိပါတင္းမာေနမႈမ်ားကုိ ရပ္တန္႔ ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးရန္ႏွင့္ ျပီးခဲ့ေသာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က စတင္ခဲ့သည့္ ေသြးေျမက်သူမ်ားကုိ ျပန္လည္ေနရာ ခ်ထားေပးရန္ ဖိအားေပးေတာင္းဆုိခဲ့သည္။ အေမရိကန္  အေျခစုိက္ Unitedto End Genocide လူမ်ဳိးတုံး ရွင္းလင္းေရး အဆုံးသတ္ရန္ လက္တြဲပူးေပါင္းတုိက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႕မွ တြမ္အင္ဒရူးက ယခုျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားသည္ ဆယ္စုႏွစ္ၾကာ ျမန္မာအစုိးရကုိယ္တုိင္ ပါဝင္က်ဴးလြန္ခဲ့ေသာ မြတ္စလင္မ်ားအား ဖိႏွိပ္ခြဲျခားဆက္ဆံေရး ျပစ္မႈမ်ား၏ ေနာက္ဆက္တြဲ ျပႆနာမ်ားသာျဖစ္ေၾကာင္း လႊတ္ေတာ္အတြင္း လူ႔အခြင့္ အေရးဆုိင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခု၌ ေထာက္ျပသြားခဲ့သည္။

လူမ်ဳိးသုဥ္းရွင္းလင္းေရးအတြက္ စနစ္တက် အကြက္က်စီမံထားျပီးသားဟု ေျပာဆုိခဲ့သည္။

ျပီးခဲ့ေသာလမ်ားက ဦးသိန္းစိန္က ႏွစ္ဖက္ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံကာ ေသြးေျမက် ရပ္တန္႔ ေရး လုပ္ေဆာင္ရန္ ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ေသာ္လည္း အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚလာေသာေၾကာင့္ ၄င္း၏ ကတိကဝတ္မ်ားအတြက္ ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္လာခဲ့သည္။

ႏုိင္ငံအဝန္းရွိ မြတ္စလင္မ်ားကုိ ဦးတည္တုိက္ခုိက္ခဲ့ေသာ္လည္း ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးစုမွာ အၾကမ္းဖက္မႈဒဏ္ကုိ အဆုိးရြားဆုံးခံစားခဲ့ရသည္။ ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္ျခားတစ္ေလွ်ာက္ မ်ဳိးရုိးစဥ္ဆက္ေနထုိင္လာခဲ့ၾကေသာ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ တရားမဝင္ခုိးဝင္လာသူမ်ားဟု အျခားဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားႏွင့္ထပ္တူ ဦးသိန္းစိန္က သေဘာထားသည္။ ျပီးခဲ့ေသာႏွစ္က ဤျပႆနာမ်ားေျဖရွင္းရန္ တစ္ခုတည္းေသာ အေျဖမွာ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးစု အား သီးျခားကန္႔သတ္ထားရန္ သုိ႔မဟုတ္ အျခားအရပ္သုိ႔ ပုိ႔ေဆာင္ပစ္ရန္သာျဖစ္ေၾကာင္း ဦးသိန္းစိန္ ကုိယ္တုိင္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခဲ့သည္။

ယခုအခါ ရုိဟင္ဂ်ာ ၁၄၀၀၀၀ ခန္႔သည္ အလြန္စုတ္ျပတ္ျပီး လုံၿခဳံမႈမရွိေသာ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားတြင္ ပိတ္ဆုိ႔ခံ ထားရျပီး အလုပ္အကုိင္လုပ္ခြင့္မရ၊ သြားလာခြင့္မရဘဲ လက္နက္ကုိင္မ်ား၏ ေစာင့္ၾကည့္ခံေနရကာ က်ဥ္းက်ပ္ ခ်ဳပ္တည္းဒုကၡခံေနရသည္။

ေထာင္ေသာင္းခ်ီ၍ မေလးရွားႏွင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံမ်ားသုိ႔ တရားမဝင္ ခုိလႈံေနၾကရသည္။

ပါကစၥတန္တာလီဘန္မ်ားက ျမန္မာမြတ္စလင္မ်ားအေပၚ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္ေနမႈအေပၚ လက္တုံ႔ျပန္ရန္ ေျပာဆုိခဲ့ျပီး အျခားႏုိင္ငံမ်ားရွိ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ားကပါ လက္စားေခ်တုံ႔ျပန္လာမွာကုိ ေလ့လာသုံးသပ္ သူမ်ားက ေတြးဆလာၾကသည္။ ဦးတည္တုိက္ခုိက္ေနမႈေၾကာင့္ ဒုကၡခံေနရကာ အကာအကြယ္မဲ့ျဖစ္ေနသည့္ အေပၚ မုန္းတီးနာၾကည္းစိတ္ျဖစ္ေပၚလာမွာကုိ ျမန္မာမြတ္စလင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက မလုိလားၾကေပ။

မတရားဖိႏွိပ္ အၾကမ္းဖက္ခံေနရျပီး ဘဝဆုံးကာ ဆက္လက္ဒုကၡခံေနရဦးမည္ဆုိပါက အနာဂတ္လူငယ္ေလး မ်ား၏ ေနာင္ေရးမွာ စုိးရိမ္ဖြယ္ရာသာျဖစ္ေတာ့မည္ဟု လူဦးေရ ထူထပ္ပိတ္ေလွာင္ထားခံရေသာ ရုိဟင္ဂ်ာ မ်ား၏ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္ရပ္မ်ားကုိ မွန္းဆေျပာဆုိၾကသည္။

ဒုကၡသည္စခန္း၌ ခုိေအာင္းမွီခုိေနရေသာ မေအးေအးသန္းက ကုလမွေထာက္ပံ့ေသာ ဆန္အိတ္ပီနံခြံမ်ား မုိးထားျပီး ရႊံ႕ေစးျဖင့္ ခင္းထားေသာ သူမ၏ ေနအိမ္တဲစုပ္ေလးအား ေျခာက္ေသြ႕ရန္အလုိ႔ငွာ ႀကဳိးစားေနေသာ္ ျငားလည္း ေလးလတိတိမုိးရြာသြန္းေနေသာေၾကာင့္ မလြယ္ကူလွဘဲ အခ်ည္းအႏွီးသာျဖစ္ေနရေတာ့သည္။

လြန္ခဲ့ေသာ ေအာက္တုိဘာလကတည္းက သူမ အပါအဝင္ ေဆြးမ်ဳိးသားခ်င္း စုစုေပါင္း အေယာက္ ၂၀ မွာ ဤယုိင္နဲ႔ခ်ည့္နဲ႔ေနေသာ တဲေလးထဲမွာ အတူတကြေနထုိင္ခဲ့ရသည္။ ဗုဒၶဘာသာမ်ားက တုိက္ခုိက္ေသာေၾကာင့္ ေနအိမ္စြန္႔ခြာ အသက္လုေျပးလာရကာ ဒါဇင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာသူမ်ားႏွင့္ အတူ ခုိင္ခံ့မႈ မရွိေသာ ရြက္ေလွျဖင့္ ဘယ္ဆီမွန္းမသိေသာ အနာဂတ္တစ္ခုဆီသုိ႔ ရြက္လြင့္ထြက္ေျပးခဲ့ၾကသည္။ ကမ္းနားတစ္ေလွ်ာက္ တစ္ညလုံး ေမ်ာတင္ေနခဲ့ရျပီး စစ္ေတြၿမဳိ႕ အနီးသုိ႔ တျဖည္းျဖည္း ဆုိက္ကပ္ခဲ့ရကာ အၾကမ္းဖက္ခံ အုိးအိမ္မဲ့ မြတ္စလင္ လူစုမ်ားဆီသုိ႔ ပူးေပါင္းခ့ဲရသည္။ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ ကမ္းေျခရွိ ဗြက္ထူေသာေနရာတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ထဲမ်ားထုိး၍ စုေပါင္းခုိလႈံေနၾကရသည္။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ရုိဟင္ဂ်ာ အမ်ဳိးသားသုံးဦးက ဗုဒၶဘာသာအမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးကုိ အဓမၼျပဳက်င့္သတ္ခဲ့သည္ဟု ဆုိေသာ အရပ္သား ရာဇဝတ္မႈကုိ အေၾကာင္းျပဳ ေနာက္ခံထားကာ မြတ္စလင္မ်ားအား ဦးတည္ အၾကမ္းဖက္ လာခဲ့ရာမွ တစ္ႏုိင္ငံလုံးအတုိင္းအတာထိ ပ်ံ႕ႏွံ႔ျဖစ္ပြားခဲ့ေအာင္ ကူးစက္ခဲ့ရသည္။ အၾကမ္းဖက္ လူတစ္စုက မြတ္စလင္ခရီးသြား ၁၀ ဦးကုိ ကားေပၚမွဆြဲခ်ကာ ရက္ရက္စက္စက္ လူပုံလယ္မေသမခ်င္း ရုိက္ႏွက္ သတ္ျပခဲ့ သည္။ ဗုဒၶဘာသာရြာမ်ားရွိ မြတ္စလင္မ်ားကုိ စတင္တုိက္ခုိက္ခဲ့ၾကသည္။

လူ႔အခြင့္အေရး ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္စစ္ေဆးခ်က္မ်ားအရ ႏွစ္ဖက္လူ႔အသုိင္းအဝုိင္း တင္းမာမႈမ်ားမွ စတင္ ေလာင္ကၽြမ္းခဲ့မႈမ်ားမွာ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္း အလြန္အက်ဴးျဖစ္ခဲ့ရကာ ကုလသမဂၢက အညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ ခံရဆုံးလူနည္းစုဟု သတ္မွတ္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ရွည္လမ်ား အသိအမွတ္ျပဳရန္ ျငင္းပယ္ခံရေသာ ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ ႏုိင္ငံအတြင္း ၄င္းတုိ႔ ဇာတိခ်က္ျမွပ္မွ ေျမလွန္ပစ္ေရးအထိ ရည္ရြယ္လုပ္ေဆာင္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

HRW အဆုိအရ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္စဥ္မ်ားေၾကာင့္ ရာႏွင့္ခ်ီအသတ္ခံရျပီး တစ္ခါတစ္ရံ ေဒသခံလုံၿခဳံေရးတပ္ဖြဲ႕ ဝင္မ်ား၏ ပူးေပါင္းပါဝင္က်ဴးလြန္မႈမ်ား ရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားႏွင့္ အခ်ဳိ႕ႏုိင္ငံေရးသမားေခါင္းေဆာင္မ်ား ျဖန္႔ေဝေသာ လက္ကမ္းစာေစာင္မ်ားတြင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ လူထုအား မြတ္စလင္မ်ားကုိ ဖယ္ၾကဥ္ၾကရန္ တုိက္တြန္းထားျပီး လူမ်ဳိးတုံး ရွင္းလင္းေရးလုပ္ ေဆာင္ၾကရန္ထိ လႈံ႕ေဆာ္ထားသည္။

၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ကလည္း သေဘာထားေသးသိမ္တင္းမာသူ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းက အိႏၵိယမွ လာေရာက္ အေျခခ် ေနထုိင္ခဲ့ေသာ မြတ္စလင္မိသားစု ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကုိ အတင္းအဓမၼ ႏွင္ထုတ္ခဲ့ျပီး ပုိင္ဆုိင္မႈမ်ားအား ျပည္သူပုိင္သိမ္းခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ ႏွစ္ေပါင္းအေတာ္ၾကာအတြင္း ရုိဟင္ဂ်ာ ႏွစ္သိန္းေက်ာ္ကုိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံဘက္သုိ႔ ခုိလႈံေျပးရန္ အင္အားသုံး လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။

ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ လက္နက္ကုိင္ ခြဲထြက္ေရး တုိက္ပြဲဝင္ခဲ့ေသာ တုိင္းရင္းသား မ်ဳိးႏြယ္ လူနည္းစုမ်ားစြာ ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ရုိဟင္ဂ်ာ လူနည္းစုမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံသားျဖစ္ေရး ပိတ္ပင္ခံေနရသည္ အခ်ဳိ႕ေဒသမ်ားသုိ႔ ခရီးသြားလာေရး တားျမစ္ခံေနရကာ ျပည္နယ္ေဒသခြင့္ျပဳမိန္႔မပါဘဲ အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္း၊ ကေလးေမြးျခင္းမ်ား မျပဳလုပ္ႏုိင္ရန္ ခ်ဳပ္တည္းခံရသည္။

သုံးႏွစ္တာသက္တမ္းသာ ရွိေသးေသာ ရခုိင္အမ်ဳိးသားတုိးတက္ေရးပါတီေခါင္းေဆာင္က ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ ထုိကဲ့သုိ႔ စီမံကန္႔သတ္ထားမႈမ်ားသည္ ပုိမုိေကာင္းမြန္သည္ဟု ေျပာဆုိခဲ့သည္။

ရုိဟင္ဂ်ာမ်ားကုိ သတ္သတ္ခြဲထုတ္ထားျခင္းအေပၚ  ၄င္းက ေထာက္ခံခဲ့ျပီး ဗုဒၶဘာသာမ်ားႏွင့္ ယွဥ္တြဲေနထုိင္ ေရးကုိ မႏွစ္သက္ေပ။ သူ၏ ပါတီသည္ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္းလူမ်ား စုျဖစ္ျပီး ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း လူနည္းစု အျဖစ္သာ သတ္မွတ္ခံရေသာ ရခုိင္ဗုဒၶဘာသာမ်ားကုိ ကုိယ္စားျပဳသည့္ ပါတီျဖစ္သည္။ ထုိပါတီက ရုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္မ်ားအား ခြဲထုတ္ေရးႀကဳိပမ္းခဲ့ၾကျပီး ၁၇၈၄ ခုႏွစ္က ရခုိင္ထီးနန္းကုိ ေအာင္ႏုိင္ခဲ့ေသာ သက္ဦးဆံပုိင္စနစ္မွ ဆင့္ပြားလာခဲ့ေသာ ဗမာဗုဒၶဘာသာလူမ်ဳိးမ်ား ခ်ဳပ္ကုိင္ထားေသာ ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရထံမွ ဆင့္ပြားလာခဲ့ေသာ ဗမာဗုဒၶဘာသာ လူမ်ဳိးမ်ား ခ်ဳပ္ကုိင္ထားေသာ ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရထံမွ ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာ ပုိမုိရရွိရန္ ႀကဳိးပမ္းလ်က္ရွိသည္။ ၄င္းတုိ႔ ရခုိင္ဗုဒၶဘာသာမ်ားသည္ ဗမာလူမ်ဳိးၾကီးဝါဒႏွင့္ မြတ္စလင္ မ်ား၏ အစၥလာမ္လႊမ္းမုိးေရးတုိ႔ၾကား ပိတ္မိေနသည္ဟု ေျပာဆုိခဲ့သည္။ သူ၏ ယခုကဲ့သုိ႔ ႏုိင္ငံေရးပုတ္ခတ္မႈ မ်ားသည္ မၾကာေသးမီက ျမန္မာႏုိင္ငံေရးအေျခအေန အတုိင္းသာဆုိလွ်င္ ေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ်ခံရမည့္ ကိန္းမ်ဳိးျဖစ္ေသာ္လည္း ယခုအခါ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ျခင္းကုိ အာဏာပုိင္မ်ားက ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္းမရွိဘဲ လႊတ္ေပးခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္မွသည္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျဖစ္ထြန္းေအာင္ အမုန္းတုိက္ လႈံ႕ေဆာ္သည္သည္အထိ ျဖစ္လာသည္ကုိပင္ လြတ္လပ္ခြင့္ေပးခဲ့ေလျပီ။

မႏၲေလးဘုန္းၾကီးေက်ာင္းအတြင္း လက္ဖက္ရည္တစ္ခြက္ႏွင့္ထုိင္ေနေသာ ဦးဝီရသူမွာ ရုံထားေသာ သကၤန္းႏွင့္ လုိက္ဖက္ညီစြာ ျငိမ္းခ်မ္းလွသည့္ အသြင္ရွိေနကာ နံနက္ခင္းတစ္ခင္းလုံး အသီးအႏွံမ်ား၊ ေငြေၾကးတံစုိးလက္ ေဆာင္မ်ား လာေရာက္ေပးလွဴ ဦးခ်ေနၾကေသာ ဧည့္သည္မ်ားႏွင့္ စည္ကားလ်က္ရွိသည္။ စကားကုိ ေျဖးေလးစြာ ေျပာတတ္ေသာ ထုိဘုန္းေတာ္ၾကီးသည္ သူ၏ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး အဆိပ္ျပန္႔တရားမ်ား ေၾကာင့္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားလာသည္။

သူ၏ ပုံတူကားခ်ပ္မ်ား တစ္ဒါဇင္ခန္႔ ခ်ိတ္ဆြဲအလွဆင္ထားေသာ ဧည့္ခန္းမတြင္ အင္တာဗ်ဴးစဥ္က မြတ္စလင္ မ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကုိ ဆြဲေဆာင္၍ ျမန္မာႏုိင္ငံအား သိမ္းပုိက္ရန္ ႀကံစည္ေနသည္ဟု သူက ယုံၾကည္ခဲ့ေၾကာင္း ေျပာခဲ့သည္။ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကုိ သူက ေထာက္ခံအားေပးေနခဲ့တာ မဟုတ္ေသာ္လည္း ဗုဒၶက ရန္စခံရပါက ျပန္လည္လက္တုံ႔ျန္ျခင္းကုိ ခြင့္ျပဳလက္ခံရမည္ဟု သင္ၾကားခဲ့ေၾကာင္း ဦးဝီရသူက ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

ဦးဝီရသူသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္ခန္႔က မြတ္စလင္မုန္းတီးဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္က်ဴးလြန္းခဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ ေထာင္ခ်ခံခဲ့ရျပီး အစုိးရ၏ ဒီမုိကေရစီ ကူးေျပာင္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္အရ လြတ္ျငိမ္ခ်မ္းသာခြင့္ျပဳခံရကာ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ လြတ္ေျမာက္ခဲ့သူျဖစ္သည္။ ယခုႏွစ္အတြင္း ႏုိင္ငံအဝန္းျဖစ္ေပၚလာေသာ ရခုိင္ေဒသမွ ကူးစက္လာသည့္ ရုိဟင္ဂ်ာမဟုတ္ေသာ မြတ္စလင္မ်ားကုိပါ ဦးတည္တုိက္ခုိက္ အၾကမ္းဖက္ေရးမ်ားတြင္ ဦးဝီရသူ၏ လႈပ္ရွားမႈက အဓိက အခန္းက႑မွ ပါဝင္ အသုံးေတာ္ခံခဲ့သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအလယ္ပုိင္း တကၠသုိလ္မ်ားရွိရာ မိတၳီလာၿမဳိ႕တြင္ ေရႊဆုိင္တစ္ဆုိင္မွ သာမန္အျငင္းပြားမႈတစ္ခုကုိ ပုံၾကီးခ်ဲ႕ကာ သုံးရက္ၾကာ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး သတ္ျဖတ္အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားသည္အထိ က်ဴးလြန္ခဲ့ ကာ မြတ္စလင္ ၁၀၀ မွ် အသတ္ခံခဲ့ရသည္။ မြတ္စလင္မ်ားအား အတင္းအဓမၼဝက္သားစားခုိင္းျပီး လက္အုပ္ခ်ီ ရွစ္ခုိးခုိင္းေၾကာင္း ထြက္ဆုိၾကသည္။ အလားတူ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ၿမဳိ႕နယ္ အမ်ားအျပား၌ ထပ္မံျဖစ္ပြားခဲ့ သည္။

သုိ႔ေသာ္ျငားလည္း ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဦးဝီရသူအား ကာကြယ္ေပးခဲ့ၾကျပီး ဦးသိန္းစိန္က ဘုရားသား ေတာ္ အျဖစ္တင္စားခဲ့သည္။ မြတ္စလင္ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာျပည္သူမ်ားၾကား အက္ရွကြဲၿပဲမႈမ်ား နက္နဲျပင္းထန္လာ ကာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ဆုိးရြားလာေသာ္လည္း မည္သုိ႔မွ် တု႔ံျပန္ျခင္းမရွိဘဲ ႏႈတ္ဆိတ္ဆြံ႕အေနမႈေၾကာင့္ ဒီမုိကေရစီဘက္ေတာ္သား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ လုပ္ရပ္အား သူမကုိ ေထာက္ခံေသာ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအဝုိင္းက စိတ္ပ်က္ရႈတ္ခ်လာၾကသည္။

ႏုိင္ငံအဝန္း ဗလီမ်ား တုိက္ခုိက္ခံရမည္ဆုိ၍ မြတ္စလင္အမ်ဳိးသားမ်ားက ညလုံးေပါင္ ေစာင့္ၾကပ္ေနၾကရသည္။ မိတၳီလာတြင္ အၾကမ္းဖက္ခံ မြတ္စလင္ဦးေရ ၁၀၀၀ ခန္႔မွာ အစၥလာမ္ဘာသာေရးတကၠသုိလ္ ပရဝဏ္အတြင္း ဓားသြားပါသံဆူးႀကဳိးမ်ားျဖင့္ ကာရံထားခံေနရျပီး ၿမဳိ႕တြင္း မိမိေနရပ္သုိ႔ ျပန္လည္သြားေရာက္ ေနထုိင္ခြင့္ မရဘဲ ျဖစ္ေနရသည္။

ထုိကဲ့သုိ႔ ဦးတည္ႏွိပ္စက္ခြဲျခား အၾကမ္းဖက္ေနဦးမည္ဆုိပါက မလုိလားအပ္ေသာ အစြန္းေရာက္မႈၾကီးမ်ားဆီ သုိ႔ အင္းတြန္းပုိ႔ေနသကဲ့သုိ႔ေသာ ျဖစ္လာေပလိမ့္မည္ဟု ရႊံ႕ႏြံထဲတြင္ ဆင္းရဲက်ပ္တည္းစြာ အစာေရစာ ျပတ္လပ္၍ က်န္းမာေရးေထာက္ပံ့မႈကင္းမဲ့စြာ အသက္ရွင္ေနထုိင္ေနရသည့္ လူငယ္မ်ားအား ေစာင့္ၾကည့္ေလ့ လာေနသူမ်ားက ေထာက္ျပလာၾကသည္။ အခ်ဳိ႕ကလည္း ဤဒုကၡသည္စခန္း ငရဲတြင္းမွ လြတ္ေျမာက္ရန္ ႀကဳိးပမ္းလုိၾကသည္။ မေအးေအးသန္းက မိသားစုကုိ စည္းရုံးျပီး မေလးရွားႏုိင္ငံသုိ႔ ထြက္ခြာရန္ ႀကဳိးပမ္းလ်က္ ရွိသည္။ မေလးရွားႏုိင္ငံတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ ထြက္ေျပးလာေသာ ရုိဟင္ဂ်ာတစ္ေသာင္း သုံးေထာင္ခန္႔ ရွိျပီး ပင္လယ္ကုိျဖတ္၍ ထြက္ေျပးသူရာႏွင့္ခ်ီ၍ ေလွျမဳပ္ေရနစ္ေသဆုံးခဲ့ရသည္။ မေအးေအးသန္း၏ ခင္ပြန္း ကုိေဇာ္လွက မုိးရာသီကုန္ဆုံးပါက ၄င္းတုိ႔မိသားစုဝင္မ်ား ေလွျဖင့္ ထြက္ေျပးရန္ စီစဥ္ထားျပီးျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာျပသည္။

“ပင္လယ္ထဲမွာေသေတာ့လည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မိသားစုတစ္ခုလုံး အတူတူ ေရနစ္ခြင့္ရတာေပါ့” တဲ့။

Kate Linthicum ေရးသားသည့္ Myanmar Violence between Buddhist Muslims Threatens Reforms ကုိ ဘာသာျပန္ဆုိသည္။

ဤသတင္းေဆာင္းပါးသည္ International Reporting Project မွ ေထာက္ခံခ်က္ျဖင့္ ေရးသားတင္ျပျခင္း ျဖစ္သည္။

Ref:LA Times